Görkəmli jurnalist-publisist Fazil Rəhmanzadənin
anadan olmasının 75 illiyi münasibəti ilə
Məşhur qələm ustası Fazil Rəhmanzadənin mətbuatda ilk yazısının dərc olunmasından 58 il ötür. 17 yaşlı Fazil o zamankı “Azərbaycan bədən tərbiyəçisi” qəzeti redaksiyasında korrektor kimi əmək fəaliyyətinə başladığı zaman birinci dəfə olaraq qəzetdə kiçik bir xəbəri dərc olundu. Sonra həmin xəbərlər get-gedə həcmcə böyüdü.
1961-ci ildən isə “Bakı" qəzeti redaksiyasına köçürüldü. Beləliklə də onun mətbuat aləmində möhtəşəm yazıları yavaş-yavaş dünyaya göz açdı. 5 ildən sonra Fazil Rəhmanzadə artıq redaksiyada ədəbiyyat və incəsənət şöbəsinin müdiri idi. Beləliklə də onun həm istedadının təzahürü kimi dərin mundəricəli, rəngarəng səpkili yazıları qəzetin səhifələrində mütəmadi yer aldı, həm də əla təşkilatçılıq bacarığı özünü qabarıq biruzə verdi.
Məhz bu vacib keyfiyyətlərinə görə də o, respublikanın ən görkəmli yaradıcı sənət xadimlərini redaksiyanın ətrafında cəmləməyə müvəffəq oldu. Bilavasitə Fazil Rəhmanzadənin təşəbbüsü ilə müxtəlif və rəngarəng rubrikalar “həyata vəsiqə” aldı. “Bizim sənətkarlarımız” “Yazıçılarımızıniş otağında” , “Aktyorlar və rollar”, “İlk addımlar”, “Yaradıcı gənclik”, “Yeni tamaşalar”, “Teatrlarımızın məşq salonlarında”, “Səhnədə görmədiyimiz adamlar”, “Ekranda görmədiyimiz adamlar”, “Yeni filmlər” və s. bu səpgili rubrikalar altında ədəbiyyat, mədəniyyət, incəsənət aləminin bütün spektrləri əhatəli işıqlandırılır, yaradıcı sənət ustalarımızın həyat və fəaliyyətləri genişliyi ilə işıqlandırıldı. Şöbənin bu yaradıcılıq işinin dəyərli yöndə mənası vardı: öncə gənclərin maarifçilik sahəsində daha da zənginləşmələri, estetik zövqlərinin genişlənməsi sahəsində mühüm rol oynayırdı.
Yeri gəlmişkən bəstəkarlar, rəssam və heykəltəraşlar, aktyorlar, rejissorlar “Bakı”nı özlərinə doğma evi hesab edirdilər. Çünki sənət şöbəsinin müdiri olaraq Fazil Rəhmanzadənin burada bərqərar etdiyi xoş ab-hava, sənətçilərə isti münasibəti, qayğı və mehribanlığı əsas amil idi. İstedadlı jurnalistin həmin insanlarla sıx təması, bir çoxu ilə şəxsi yaradıcılıq dostluğu önəm kəsb edirdi. Dövrün ən sayılıb-seçilən qələm sahibləri, aktyor və bəstəkarları, rəssam və müğənniləri Fazillə dostluqdan zövq alırdılar. Çünki onun dərin intellekti, geniş dünyagörüşü, savadı belə bir yaxınlığa rəvac verirdi.
Fazil Rəhmanzadənin mənzilindəki iş otağı bu baxımdan diqqət çəkir. Müxtəlif dövrlərdə nəinki respublikamızın, eyni zamanda dünyanın ən şöhrətli, dahi, yaradıcı sənət xadimləri ilə onun birgə lentə alınmış fotoşəkilləri adama çox şey aşılayır. Həmin fotoların üzərindəki avtoqraflar isə Fazil Rəhmanzadə şəxsiyyətinə, qələminə və istedadına mühüm dəyərin, hörmət və ehtiram təzahürü qismindədir. Dmitri Şostakoviçlə, Mstislav Rastropoviçlə, Qara Qarayevlə, Fikrət Əmirovla, Rəşid Behbudovla, Müslüm Maqomayevlə, Rober Osseynlə, Rüstəm Hüseynzadə ilə, Tahir Salahovla, saysız-hesabsız digər sənət adamları ilə lentə alınmış fotoşəkillərin hər biri görkəmli jurnalist - publisistin böyük, mənalı ömrünün əvəzsiz çağlarının əks-sədasıdır.
Fazil Rəhmanzadənin SSRİ-nin xarici işlər naziri Andrey Qromıko, Türkiyə Respublikasının 9-cu prezidenti Süleyman Dəmirəl, Azərbaycan Respublikasının prezidenti Heydər Əliyev kimi dünya miqyaslı siyasi xadimlərlə birgə fotoşəkilləri ən çox diqqət çəkir.
O, bir çox məşhur sənət adamı barədə xeyli irihəcmli kitabın müəllifidir. Nəsibə Zeynalovaya, Lütfiyar İmanova, Şəmsi Bədəlbəyliyə, ayrıca olaraq Bədəlbəylilərə, Tahir Salahova, Müslüm Maqomayevə, Ələsgər Ələkbərova həsr etdiyi kitablar maraqla qarşılanmışdır. Bu da təsadüfi deyildi. Çünki Fazil Rəhmanzadə qələminin füsunkarlığı həmin kitabların məhz yüksək peşəkarlıqla qələmə alınıb “ işıq üzü” görməsi buna əsas səbəbdir. Ümumiyyətlə, Fazil müəllim 30-a yaxın kitabın müəllifidir və həmin əsərlər də ciddi əməyin, məqsədyönlü axtarışların, arayıb-axtarmaq fəaliyyətinin dəyərli məhsullarıdır.
Bu mənada onun “Jurnalistin cib dəftərindən”rubrikası altında nəşr olunan kitabları da xüsusi məna daşıyır. Həmin kitablarda Fazilin bir sıra tapıntıları ilə qarşılaşırıq və etiraf edək ki, bunlar həqiqi mənada qiymətli töhfələrdir. “İlk azərbaycanlı xoreoqraf”, “Karvan” yolu uzaqdır”, “Aşıq Növrəs İmanın naməlum şəkli” və s. bu qəbildəndir.
Görkəmli simalar – elm, mədəniyyət və incəsənət xadimləri, tətqiqatçı –araşdırıcılar, filoloqlar Fazil Rəhmanzadə yaradıcılığını daim yüksək qiymətləndirərək mətbuatda çıxan məqalələrində, habelə onun bir sıra kitablarına yazdıqları ön sözlərdə bunu ifadə etmişlər. Aşağıda belə qeydlərdən bəzilərindən kiçik parçalara diqqət edək.
“Jurnalistin işi çətindir, məsuliyyətlidir. O, seçdiyi sənətə qəlbən bağlanmalı, yazdıqlarında ürəyinin bir parçasını qoymalı, öz xətti, öz yazı tərzi olmalıdır. Fazil Rəhmanzadə də belədir, fərdi yaradıcılıq üslubuna malik jurnalistdir. Onun qələmi axtarıcılıq qabiliyyətinə, ilhama, işgüzarlığa, özünü oxuculara sevdirmək bacarığına malikdir. Maraqlı adamları yenidən kəşf etməyə güclü meyli , elmi- tətqiqata dərin həvəs, görkəmli bir sənətkarda başqalarının görüb, lakin əhəmiyyət vermədiyi, lazımlı cəhətləri iti jurnalist gözü, müşahidəsi ilə üzə çıxarmaq və bütün bunları təzə bədii təsvir vasitələri ilə oxuculara çatdırmaq bir jurnalist kimi Fazilin yazılarını fərdiləşdirir, ona xüsusi rövnəq verir”.
Filologiya elmləri doktoru, professor Kamran Məmmədov. “Haradasa görüşmüşük” kitabına ön söz. 1994-cü il.
“Müəllif Lütfiyar İmanovun ömür yolunu və səhnə həyatını mərhələ-mərhələ araşdırır, dəqiq faktlar, dəyərli sənədlər hesabına oxuculara maraqlı məqamlar aşılayır.
Məşhur qələm ustası Fazil Rəhmanzadənin mətbuatda ilk yazısının dərc olunmasından 58 il ötür. 17 yaşlı Fazil o zamankı “Azərbaycan bədən tərbiyəçisi” qəzeti redaksiyasında korrektor kimi əmək fəaliyyətinə başladığı zaman birinci dəfə olaraq qəzetdə kiçik bir xəbəri dərc olundu. Sonra həmin xəbərlər get-gedə həcmcə böyüdü.
1961-ci ildən isə “Bakı" qəzeti redaksiyasına köçürüldü. Beləliklə də onun mətbuat aləmində möhtəşəm yazıları yavaş-yavaş dünyaya göz açdı. 5 ildən sonra Fazil Rəhmanzadə artıq redaksiyada ədəbiyyat və incəsənət şöbəsinin müdiri idi. Beləliklə də onun həm istedadının təzahürü kimi dərin mundəricəli, rəngarəng səpkili yazıları qəzetin səhifələrində mütəmadi yer aldı, həm də əla təşkilatçılıq bacarığı özünü qabarıq biruzə verdi.
Məhz bu vacib keyfiyyətlərinə görə də o, respublikanın ən görkəmli yaradıcı sənət xadimlərini redaksiyanın ətrafında cəmləməyə müvəffəq oldu. Bilavasitə Fazil Rəhmanzadənin təşəbbüsü ilə müxtəlif və rəngarəng rubrikalar “həyata vəsiqə” aldı. “Bizim sənətkarlarımız” “Yazıçılarımızıniş otağında” , “Aktyorlar və rollar”, “İlk addımlar”, “Yaradıcı gənclik”, “Yeni tamaşalar”, “Teatrlarımızın məşq salonlarında”, “Səhnədə görmədiyimiz adamlar”, “Ekranda görmədiyimiz adamlar”, “Yeni filmlər” və s. bu səpgili rubrikalar altında ədəbiyyat, mədəniyyət, incəsənət aləminin bütün spektrləri əhatəli işıqlandırılır, yaradıcı sənət ustalarımızın həyat və fəaliyyətləri genişliyi ilə işıqlandırıldı. Şöbənin bu yaradıcılıq işinin dəyərli yöndə mənası vardı: öncə gənclərin maarifçilik sahəsində daha da zənginləşmələri, estetik zövqlərinin genişlənməsi sahəsində mühüm rol oynayırdı.
Yeri gəlmişkən bəstəkarlar, rəssam və heykəltəraşlar, aktyorlar, rejissorlar “Bakı”nı özlərinə doğma evi hesab edirdilər. Çünki sənət şöbəsinin müdiri olaraq Fazil Rəhmanzadənin burada bərqərar etdiyi xoş ab-hava, sənətçilərə isti münasibəti, qayğı və mehribanlığı əsas amil idi. İstedadlı jurnalistin həmin insanlarla sıx təması, bir çoxu ilə şəxsi yaradıcılıq dostluğu önəm kəsb edirdi. Dövrün ən sayılıb-seçilən qələm sahibləri, aktyor və bəstəkarları, rəssam və müğənniləri Fazillə dostluqdan zövq alırdılar. Çünki onun dərin intellekti, geniş dünyagörüşü, savadı belə bir yaxınlığa rəvac verirdi.
Fazil Rəhmanzadənin mənzilindəki iş otağı bu baxımdan diqqət çəkir. Müxtəlif dövrlərdə nəinki respublikamızın, eyni zamanda dünyanın ən şöhrətli, dahi, yaradıcı sənət xadimləri ilə onun birgə lentə alınmış fotoşəkilləri adama çox şey aşılayır. Həmin fotoların üzərindəki avtoqraflar isə Fazil Rəhmanzadə şəxsiyyətinə, qələminə və istedadına mühüm dəyərin, hörmət və ehtiram təzahürü qismindədir. Dmitri Şostakoviçlə, Mstislav Rastropoviçlə, Qara Qarayevlə, Fikrət Əmirovla, Rəşid Behbudovla, Müslüm Maqomayevlə, Rober Osseynlə, Rüstəm Hüseynzadə ilə, Tahir Salahovla, saysız-hesabsız digər sənət adamları ilə lentə alınmış fotoşəkillərin hər biri görkəmli jurnalist - publisistin böyük, mənalı ömrünün əvəzsiz çağlarının əks-sədasıdır.
Fazil Rəhmanzadənin SSRİ-nin xarici işlər naziri Andrey Qromıko, Türkiyə Respublikasının 9-cu prezidenti Süleyman Dəmirəl, Azərbaycan Respublikasının prezidenti Heydər Əliyev kimi dünya miqyaslı siyasi xadimlərlə birgə fotoşəkilləri ən çox diqqət çəkir.
O, bir çox məşhur sənət adamı barədə xeyli irihəcmli kitabın müəllifidir. Nəsibə Zeynalovaya, Lütfiyar İmanova, Şəmsi Bədəlbəyliyə, ayrıca olaraq Bədəlbəylilərə, Tahir Salahova, Müslüm Maqomayevə, Ələsgər Ələkbərova həsr etdiyi kitablar maraqla qarşılanmışdır. Bu da təsadüfi deyildi. Çünki Fazil Rəhmanzadə qələminin füsunkarlığı həmin kitabların məhz yüksək peşəkarlıqla qələmə alınıb “ işıq üzü” görməsi buna əsas səbəbdir. Ümumiyyətlə, Fazil müəllim 30-a yaxın kitabın müəllifidir və həmin əsərlər də ciddi əməyin, məqsədyönlü axtarışların, arayıb-axtarmaq fəaliyyətinin dəyərli məhsullarıdır.
Bu mənada onun “Jurnalistin cib dəftərindən”rubrikası altında nəşr olunan kitabları da xüsusi məna daşıyır. Həmin kitablarda Fazilin bir sıra tapıntıları ilə qarşılaşırıq və etiraf edək ki, bunlar həqiqi mənada qiymətli töhfələrdir. “İlk azərbaycanlı xoreoqraf”, “Karvan” yolu uzaqdır”, “Aşıq Növrəs İmanın naməlum şəkli” və s. bu qəbildəndir.
Görkəmli simalar – elm, mədəniyyət və incəsənət xadimləri, tətqiqatçı –araşdırıcılar, filoloqlar Fazil Rəhmanzadə yaradıcılığını daim yüksək qiymətləndirərək mətbuatda çıxan məqalələrində, habelə onun bir sıra kitablarına yazdıqları ön sözlərdə bunu ifadə etmişlər. Aşağıda belə qeydlərdən bəzilərindən kiçik parçalara diqqət edək.
“Jurnalistin işi çətindir, məsuliyyətlidir. O, seçdiyi sənətə qəlbən bağlanmalı, yazdıqlarında ürəyinin bir parçasını qoymalı, öz xətti, öz yazı tərzi olmalıdır. Fazil Rəhmanzadə də belədir, fərdi yaradıcılıq üslubuna malik jurnalistdir. Onun qələmi axtarıcılıq qabiliyyətinə, ilhama, işgüzarlığa, özünü oxuculara sevdirmək bacarığına malikdir. Maraqlı adamları yenidən kəşf etməyə güclü meyli , elmi- tətqiqata dərin həvəs, görkəmli bir sənətkarda başqalarının görüb, lakin əhəmiyyət vermədiyi, lazımlı cəhətləri iti jurnalist gözü, müşahidəsi ilə üzə çıxarmaq və bütün bunları təzə bədii təsvir vasitələri ilə oxuculara çatdırmaq bir jurnalist kimi Fazilin yazılarını fərdiləşdirir, ona xüsusi rövnəq verir”.
Filologiya elmləri doktoru, professor Kamran Məmmədov. “Haradasa görüşmüşük” kitabına ön söz. 1994-cü il.
“Müəllif Lütfiyar İmanovun ömür yolunu və səhnə həyatını mərhələ-mərhələ araşdırır, dəqiq faktlar, dəyərli sənədlər hesabına oxuculara maraqlı məqamlar aşılayır.
Fazil
Rəhmanzadənin “Oxuyan...ürəkdir” kitabı yalnız bir sənətkara həsr olunsa da
burada ümumiyyətlə teatrın tək-tək solistlərindən, operalarımızdan, müxtəlif
tamaşaların siqlətindən, rejissor-dirijor-bəstəkar əlaqələrindən peşəkar dildə
danışılır.”
SSRİ xalq artisti, professor Mehdi
Məmmədov. “Oxuyan...ürəkdir” kitabına ön söz. 1980-cı il.
İstedadlı jurnalist Fazil Rəhmanzadə həmişə qəhrəmanının daxili dünyasına sirayət etməyə cəhd göstərir və hər yazısında təzə forma olur-oxucunu qarşısındakı kitabı birnəfəsə başa vurmağa vadar eləyən gözəl bir forma. Fazil uzunillik yaradıcılıq fəaliyyətində çox sənət korifeyi ilə təmasda olub. O adamların da hamısında işıq var. Bax o işıq Fazil Rəhmanzadənin yazılarına damla-damla səpilib.
İstedadlı jurnalist Fazil Rəhmanzadə həmişə qəhrəmanının daxili dünyasına sirayət etməyə cəhd göstərir və hər yazısında təzə forma olur-oxucunu qarşısındakı kitabı birnəfəsə başa vurmağa vadar eləyən gözəl bir forma. Fazil uzunillik yaradıcılıq fəaliyyətində çox sənət korifeyi ilə təmasda olub. O adamların da hamısında işıq var. Bax o işıq Fazil Rəhmanzadənin yazılarına damla-damla səpilib.
SSRİ xalq rəssamı Tahir Salahov. “Nəğmə dolu könül” kitabına ön söz. 1985-ci il.
“Fazilin qəhrəmanları həmişə
müxtəlif olub, bənzərsizlikləri ilə seçiliblər. “Bakı”da çalışdığı illərdə-oxucusu çox olan bu axşam qəzetinin
səhifələrində Fazilin vaxtaşırı görünən özümlü bir guşəsi vardı. Adını qoymuşdu
“Jurnalistin cib dəftərindən”. O başlıq mötərizədə olsa da bu kitabın adınacan
gəlib çatıb. O başlıq bir növ Fazil yazılarının embleminə çevrilib. Daha bir
başlıq var idi. Fazil onu işlətmiyib, ancaq həmin başlığı mən onun əvvəllər
çıxmış yazılarının, bu kitabının da ümumi adı kimi təsəvvür edə biləərm: “
İstedadlı Azərbaycan”. Çünki Fazil Rəhmanzadənin qəhrəmanlarının hamısı hansı
fədakarlıqlarıylasa, hansı dəyərləriyləsə seçilən admlardır”.
Rafael Hüseynov, “Adın yadigar
qalsın” kitabına ön söz. 1986-cı il.
“Fazil Rəhmanzadə doğrudan da hərtərəfli və ensiklopedik biliyə malik müqtədir
qələm sahibidir. “Bu isimdə bir can...” deyilənlərə əyani
sübutdur”.
Bu müdrik qələm sahibi tükənməz, dərin intelektinin gücü ilə hər bir kitabında
olduğu kimi son yaradıcılıq nümunəsində də öz “portretini” aydın göstərir.
Müəllif oxucuya bildirir ki, bu intibah, sivil inkişaf- ümumbəşəri ideallar
yolunda xalqımızın misilsiz tarixi, ruhi-mənəvi qələbələrinin nəticəsidir. “Bu
isimdə bir can...” şəxsən məni bir də ona görə razı salır ki, müəllifin burada
da çox mürəkkəb, çətin yaradıcılıq işinin uğurlu həlli naminə çəkdiyi böyük
zəhmət hədər getməmişdir.”
Sənətşünaslıq doktoru,
professor Məryəm Əlizadə, “Bu
isimdə bir can...” kitabına ön söz. 2016-cı il
Azərbaycan mətbuatının dəyərli simalarından biri “Qızıl qələm”, “Dan ulduzu”,
“Humay”, H.B. Zərdabi mükafatları laureatı , Azərbaycanın əməkdar
mədəniyyət işçisi, görkəmli publisist Fazil Rəhmanzadəni yubileyi münasibəti
ilə yenidən təsvirə gətirdiyimiz bu xoş geyimlər onun böyük yaradıcılıq
həyatına, mənalı ömrünə misilsiz sayğı və məhəbbətin təzahürüdür.
Ədalət
Abdinov
0 Комментарии