Sovet xalqının Böyük Vətən müharibəsində Qələbənin 80-ci ildönümü günü yaxınlaşır. Hər bir respublika faşizmin məğlubiyyətinə öz əvəzsiz töhfəsini verib və bu gün bütün MDB məkanında hər bir ailədə Vətənin müdafiəsinə qalxanların, döyüş meydanlarından fədakarlıqla geri dönməyənlərin xatirəsi yaşayır. Müharibə zamanı ölkələrimiz on milyonlarla vətəndaşını itirib. Döyüş meydanında həlak olanlar arasında bütün millətlərdən olan əsgərlər də var idi. Müharibənin odlu illəri inandırıcı şəkildə göstərdi ki, Sovet İttifaqı xalqlarının beynəlxalq qardaşlıq dostluğu mif deyildi, ancaq müasir tarixi saxtalaşdıranların cəhdi uğursuzdur.
Böyük Qələbə Günü Böyük Vətən Müharibəsinin tarixi yaddaşını qorumaq və gələcək nəsillərə ötürmək arzusu ilə birləşən keçmiş Sovet İttifaqı xalqlarının ümumi tarixinin ən mühüm hissəsidir. Məhz buna görədir ki, Müstəqil Dövlətlər Birliyində bu əlamətdar hadisənin qeyd edilməsinə hazırlıq tədbirləri artıq başlayıb və yubiley tarixinə onların həyata keçirilməsində fəallıq çox güman ki, daha da artacaq.
MDB Dövlət Başçıları Şurasının qərarı ilə 2025-ci il Böyük Vətən Müharibəsində Qələbənin 80-ci ildönümü - nasizmə qarşı mübarizədə sülh və birlik İli elan edilib. MDB Dövlət Başçıları Şurasının qərarı ilə “1941-1945-ci illər Böyük Vətən Müharibəsində Qələbənin 80 illiyi” vahid yubiley medalı təsis edilmişdir.
MDB dövlət başçılarının Böyük Vətən Müharibəsində Sovet xalqının Qələbəsinin 80 illiyi ilə əlaqədar Birlik ölkələrinin xalqlarına və dünya ictimaiyyətinə 8 oktyabr 2024-cü il tarixli müraciətində tarixin yenidən yazılması səylərinə qəti etirazın zəruriliyi vurğulanır. Birlik ölkələrinin dövlət başçıları həmçinin faşizmin, nasizmin və militarizmin dirçəlişinin qarşısını almağa, yeni dünya müharibəsi törətmək cəhdlərinə son qoymağa çağırdılar və müharibənin əsl günahkarlarına bəraət qazandırmağa, nasizmin məğlub edilməsində xalqlarımızın rolunu azaltmağa çalışanlara qarşı mübarizənin zəruriliyini qeyd etdilər.
MDB Parlamentlərarası Assambleyasının Şurası Böyük Vətən Müharibəsində Qələbənin 80-ci ildönümü ilə əlaqədar 2024-cü il noyabrın 21-də qəbul etdiyi müraciətdə faşizmin dövlət səviyyəsində reabilitasiyasına, neonasist partiyalarının fəaliyyətinə, eləcə də neo-nasistlərə, o cümlədən, sovet vətənpərvərliyinə qarşı təxribat törədən zorakılıq təzahürlərinə qarşı çıxış edib.
Maraqlıdır ki, 2024-cü il noyabrın 11-də BMT Baş Assambleyasının 79-cu sessiyasının 3-cü Komitəsinin iclasında Rusiyanın təşəbbüsü ilə "Neonasist partiyalarının fəaliyyəti və neonasizmin, irqçiliyin və ksenofobiyanın yaratdığı zorakılıq təzahürləri, habelə nasist simvollarının təbliğinə və nasistlərə haqq qazandırmaq üçün parlament platformalarından istifadəyə qarşı mübarizə" adlı qətnamə qəbul edilib. Sənədin həmmüəllifləri sırasına Birlik ölkələri və digər 39 dövlət daxildir.
Qətnamədə bəzi ölkələrdə nasizmə qarşı vuruşanların və onları azad edən əsgərlərin xatirəsinə ucaldılmış abidələrə qarşı davam edən və son illərdə bəzi yerlərdə dövlət siyasəti xarakteri daşıyan müharibədən ciddi narahatlıq ifadə olunur. Eyni zamanda, faşistləri və onların silahdaşlarını ucaltmaq məqsədi ilə keçirilən yürüşlər, radikalizm və digər mənfi proseslər ilə bağlı dərin hiddət ifadə olunur. İkinci Dünya Müharibəsi zamanı anti-Hitler koalisiyasına qarşı vuruşan, faşistlərlə əməkdaşlıq edən, hərbi cinayətlər və bəşəriyyətə qarşı cinayətlər törədənlər milli qəhrəman rütbəsinə layiq görülməsi qəbuledilməz sayılır.
Böyük Vətən Müharibəsində Qələbənin 80 illiyinə hazırlıq və qeyd olunması üçün MDB Hökumət Başçıları Şurası tərəfindən təsdiq edilmiş genişmiqyaslı tədbirlər planı təsdiq edilmişdir. Plan çərçivəsində MDB ölkələri birgə 120-dən çox tədbirlər həyata keçirəcəklər.
Ənənəvi olaraq, dövlət strukturlarının və vətənpərvər qüvvələrin fəaliyyətinin əsas istiqaməti hələ də uçota alınmamış hərbi məzarlıqların və əsgər qalıqlarının müəyyən edilməsi, onların adlarının dəqiqləşdirilməsi, İkinci Dünya Müharibəsi iştirakçılarının xatirələrinin qeyd olunması, hərbi məzarların, xatirə komplekslərinin və abidələrin lazımi qaydada saxlanılmasıdır.
Birlik artıq müharibə qəhrəmanlarının şücaətinin əbədiləşdirilməsinə yönəlmiş çoxsaylı tədbirlər keçirməyə başlayıb. Fevralın 2-də Brest və Murmansk şəhərlərində Böyük Vətən Müharibəsində Qələbənin 80 illiyinə həsr olunmuş MDB-yə üzv dövlətlərin sərhədləri boyunca estafet yarışı başladı. Onun təşkilatçısı Sərhəd Qoşunları Komandanları Şurasıdır. Qələbə estafeti doqquz Birlik ölkəsinin ərazisindən keçəcə və MDB üzvü olan dövlətlərin xarici sərhədlərində yerləşən hər bir sərhəd bölməsinə baş çəkəcək. Beynəlxalq hərbi-vətənpərvərlik aksiyası mayın 28-də Moskvada Naməlum Əsgər məzarı yanında başa çatacaq. 144 gün ərzində onun simvolları 65 min km-dən çox marşrutu əhatə edəcək.
Böyük Qələbənin 80 illiyi ilində MDB məkanında gənclər üçün layihələrə xüsusi diqqət yetiriləcək. Ötən il iyunun 21-də Moskvada Belarus, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Moldova, Rusiya, Tacikistan və Özbəkistandan olan nümayəndələrin iştirakı ilə MDB-yə üzv dövlətlərin gəncləri üçün tarixi yaddaşın qorunmasına dair “İkinci Dünya Müharibəsinin xatirəsi və dərsləri” mövzusunda beynəlxalq seminar təşkil olunub.
23 fevral 2025-ci il tarixində Məktəblilərin Ümumdünya Olimpiadasına start verildi. Dünyanın hər yerindən 10-18 yaş arası iştirakçılar Böyük Vətən Müharibəsi ilə bağlı biliklərini nümayiş etdirə bilərlər. Bu, müxtəlif ölkələrdən olan gəncləri həmin müharibənin hadisələrini öyrənməyə cəlb edən beynəlxalq intellektual yarışdır. İştirakçılar onlayn testlər verir və 20-ci əsrin tarixinə öz biliklərini və bacarıqlarını nümayiş etdirərək xüsusi tapşırıqları yerinə yetirirlər. Olimpiadanın rus və ingilis dillərində keçirilməsi onun beynəlxalq iştirakını genişləndirir və layihəni müxtəlif ölkələrdən olan məktəblilər üçün əlçatan edir. Birinci onlayn mərhələ fevralın 25-dən martın 21-dək keçiriləcək. Burada iştirakçılar Böyük Vətən Müharibəsi tarixinin qəhrəmanlıqları, əsas döyüşləri və mühüm tarixləri ilə bağlı sualları cavablandırmalı olacaqlar. İkinci onlayn mərhələ martın 24-də başlayacaq və aprelin 11-dək davam edəcək. Genişləndirilmiş test blokuna əlavə olaraq, yaradıcı tapşırıqları, xüsusən də tematik video vizit kartının yaradılmasını əhatə edir. İntellektual yarışın finalının keçirilməsi mayın 6-da Moskvada baş tutacaq. İştirakçılar həm də yaradıcı tapşırıqları yerinə yetirməli olacaqlar. Olimpiadanın əsas mükafatı Moskvanın Qırmızı Meydandakı Qələbə Paradını ziyarət etmək imkanıdır.
Gənclərin vətənpərvərlik tərbiyəsi çərçivəsində iyunun 21-dən iyulun 5-dək “Yaddaş qatarı” vətənpərvərlik mədəni-maarifləndirmə layihəsi həyata keçiriləcək. Layihənin təşəbbüskarı 2021-ci ilin dekabrında Rusiya Federasiyası Federal Məclisinin Federasiya Şurası və Belarus Respublikası Milli Məclisinin Respublika Şurası tərəfindən irəli sürülüb. Bu, MDB ölkələrinin gənclərini birləşdirməyə, qardaş xalqların tarixi yaddaşına hörmətli münasibət formalaşdırmaq, onları qonşu dövlətlərin tarixi və hərbi şöhrətli yerləri, mədəniyyəti və adət-ənənələri ilə tanış etmək məqsədi daşıyır. Layihə çərçivəsində Belarus, Rusiya və digər MDB ölkələrindən olan orta məktəb şagirdləri hər il xüsusi qatarla Böyük Vətən Müharibəsi tarixi ilə bağlı şəhər və yerlər arasında iki həftəlik səyahət edirlər. Tədbirin marşrutu və proqramı hər il dəyişir. Layihədə 2022-ci ildə Belarus və Rusiyadan 100, 2023-cü ildə Belarusdan 70, Rusiyadan 90, Ermənistan və Qırğızıstandan 20 məktəbli iştirak edib. 2024-cü ildə “Yaddaş qatarı” Belarus, Rusiya, Azərbaycan, Ermənistan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Tacikistan və Özbəkistandan 200 iştirakçını bir araya gətirib. Uşaqlar 13 şəhərdə olublar, 14 gün yolda olublar və marşrutun 9316 km-ni qət ediblər. 2025-ci ildə kampaniya iştirakçıları Belarus və Rusiyanın 15 şəhərinə səfər edəcəklər. Başlanğıc ənənəvi olaraq Brest qalasında veriləcək.
Qələbənin ildönümü ilində MDB iştirakçısı olan dövlətlərin təhsil müəssisələrində Qələbənin 80 illiyinə həsr olunmuş igidlik dərsləri və mühazirələr keçiriləcək. Onların məqsədi 1941-1945-ci illərdə SSRİ-nin apardığı müharibənin ədalətli, müdafiə və milli xarakter daşıması, Sovet İttifaqı xalqlarının faşist Almaniyası, onun müttəfiqləri və tərəfdarları üzərində Qələbəyə göstərdiyi qəhrəmanlıq və həlledici töhfələr haqqında həqiqəti qorumaqdır. Tarix təhsili sahəsində kadr hazırlığı üzrə MDB-nin əsas təşkilatı olan Rusiya Dövlət Humanitar Universitetinin Avrasiya və Regionlararası Araşdırmalar İnstitutu dərslərin keçirilməsi üçün müvafiq metodiki tövsiyələr hazırlayıb. Onlara dərslərdə və mühazirələrdə baxılması üçün təklif olunan əsas mövzuların siyahısı, təklif olunan mövzuların məzmununun annotasiyaları, dərslərin keçirilməsi formatları və ssenariləri daxildir. Bundan əlavə, metodiki tövsiyələrdə tövsiyə olunan mənbələrin və ədəbiyyatın, o cümlədən internetdə mövcud olanların, elmi və tədris resurslarının, habelə Böyük Vətən Müharibəsi ilə bağlı sənədli və bədii filmlərin siyahısı var.
Böyük Vətən Müharibəsində Qələbənin 80 illiyi mövzusu Birlik ölkələrinin televiziya və radio təşkilatlarının gələcək media layihələrinin mərkəzi mövzusuna çevriləcək. Qələbə günü, mübaliğəsiz, Birlik ölkələrinin xalqları üçün müqəddəs bayram olaraq qalır və Böyük Qələbənin xatirəsi bu gün MDB məkanında ən mühüm birləşdirici amildir. Qarşıdan gələn ildönümü ölkələrimizin televiziya və radio təşkilatlarını birləşdirəcək birgə layihələrin yaradılması üçün yaxşı səbəb olacaqdır. Sovet xalqının Böyük Vətən Müharibəsində Qələbəsinin yubiley tarixi ilə bağlı hadisələrin öz ölkələrində hərtərəfli işıqlandırılması və informasiya təminatı üzrə işlərin təşkili, Birlik üzvü olan dövlətlərin ən mühüm layihələrinin və təşəbbüslərinin bütün sahələrdə formalaşdığı və həyata keçirildiyi mühüm və əsasdır.
"Əmək şöhrəti şəhəri. 1941-1945" fəxri adı haqqında Əsasnamə MDB Dövlət Başçıları Şurasının 2024-cü il oktyabrın 8-də Moskvada keçirilən iclasında qəbul edilib. Bu ad şəhərdə yerləşən müəssisələrdə hərbi və mülki təyinatlı məhsulların fasiləsiz istehsalını təmin etməklə, kütləvi əmək qəhrəmanlığı və fədakarlıq nümayiş etdirməklə sakinləri Böyük Vətən Müharibəsində Qələbənin qazanılmasında mühüm töhfə vermiş şəhərə veriləcək. Bu adın verilməsi üçün əsas 1941-1945-ci illərdə şəhər sakinlərinin əmək qəhrəmanlıqları, müəssisələrin Sovet İttifaqının dövlət mükafatları ilə təltif edilməsi və ya SSRİ Dövlət Müdafiə Komitəsinin Qırmızı Bayraqları ilə təltif edilməsi, müəssisə işçilərinin əmək xidmətlərinə görə Sovet İttifaqının dövlət mükafatları ilə təltif edilməsi faktları olacaqdır.
Hər bir ölkə hansı şəhərin fəxri adına layiq görülmək hüququna malik olduğuna özü qərar verəcək. Dövlət MDB İcraiyyə Komitəsi vasitəsilə Humanitar Əməkdaşlıq Şurasına müvafiq petisiya göndərəcək. Şura tərəfindən təsdiq edildikdən sonra "Əmək Şöhrəti Şəhəri” fəxri adının verilməsi təklifi. 1941-1945" sənədi MDB Dövlət Başçıları Şurasına baxılmaq üçün təqdim olunacaq. Hazırda bu titul üçün namizədlərin irəli sürülməsinin milli mərhələləri davam edir. Dövlətlər martın 15-dək öz təkliflərini MDB İcraiyyə Komitəsinə göndərməlidirlər. Belarus tərəfi artıq öz namizədlərini təqdim edib. Bunlar Baranoviçi və Orşa şəhərləridir.
Qələbə günü birlik və qürur rəmzi olaraq qalır, sülh üçün ödənilən nəhəng qiyməti xatırlayırıq və keçmişin dərslərini heç vaxt unutmayacağımıza söz veririk. Dünyanı qəhvəyi vəbadan xilas etməkdə iştirak edən bütün xalqların ümumi məqsədi tarixi təhrif etmək və faşizmin bəşəriyyətə qarşı cinayətlərinə haqq qazandırmaq cəhdlərinə qarşı çıxmaqdır. Qələbə yalnız Sovet İttifaqının və Böyük Vətən Müharibəsində bütün xalqların birgə səyləri ilə qorunur. Biz ümumi böyük irsimizlə fəxr etməli, gənc nəslə vətənpərvərlik keyfiyyətləri və ləyaqətli vətəndaş mövqeyi aşılamaqda gücümüzü əsirgəməməliyik.
Ədalət Abdinov, "Kommunist" onlayn qəzetinin redaktoru
0 Комментарии